Chciałabym zapytać, z czego wynika zanotowana w WSO różnica w zapisie nie z imiesłowami: śmierć mu nie pisana/ premia niedana bez powodu/ niesądzony przez trybunał”. Czy pisownia zmieniła u się, gdyby zostały dodane słowa takie jak jeszcze, wcale, już, czyli np. premia jeszcze niedana/nie dana, już nie produkowane/już nieprodukowane elementy, wcale niewyremontowany/ nie wyremontowany dom.
Dziękuję za pomoc.

Szanowni Państwo,
czy błędem jest używanie przykładowo lub dla przykładu zamiast na przykład? Jeśli jest to błąd, to dlaczego?
Z poważaniem
Joanna B.

Jak prawidłowo – tzn. wielką czy małą literą – powinno się pisać poszczególne elementy nazwy ustawy: zgodnie z Ustawą z dn. 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych, Dz.U. Nr 133, poz. 883 czy też zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.97, Dz.U. Nr 133, poz. 883. A może jeszcze inaczej? I czy skrót Dz. U. jest prawidłowy? Widziałam już tyle wariantów pisowni, że jestem mocno zdezorientowana…

Dziekuje za pomoc i pozdrawiam!

Jak odmieniać dane osobowe pisarzy: Haruki Murakami, Yusef Komunyakaa? Jaka zasada obowiązuje przy deklinacji nietypowych imion i nazwisk obcych? Recenzenci i wydawcy tych autorów używają różnych końcówek fleksyjnych.

Dzień dobry,
Moja prababcia podobno chciała się rozwieść z pradziadkiem, gdyż powiedział do niej ty umoju (bądź umaju) diabli i nikt z rodziny nie rozumie oburzenia prababci. Co znaczy ta inwektywa? Z góry dziekuję za pomoc w rozwiązaniu tej intrygującej zagadki.

Szanowni Państwo,
Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Serdecznie pozdrawiam
Janusz Gramse
Gniezno

Szanowni Państwo,
ciekawi mnie, czy osoba z Ukrainy nazwiskiem np. Voznyak ma jakikolwiek obowiązek przystosować pisownię swojego nazwiska do polskich standardów – w dokumentach itp.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Temat: czas zaprzeszły.

W jednym z utworów lirycznych zauważyłem pewne zdanie, które brzmi bardzo nienaturalnie: „Wolałbym już wcale angażu być nie dostać!”.

Z kontekstu da się wyczytać, że podmiot liryczny wyraża żal i ubolewa nad tym, że dostał angaż. Wydaje mi się, że autorowi chodziło o użycie czasu zaprzeszłego, jednak konstrukcja i kolejność wyrazów nie pasuje do zasad gramatycznych czasu zaprzeszłego, które znalazłem. Być może dlatego, że nigdzie nie znalazłem przykładów przeczeń w czasie zaprzeszłym. Dlatego nie mogę rozstrzygnąć: czy jest poprawnie, czy nie? Mam nadzieję, że państwo mi pomożecie.

Pozdrawiam

Filip

Witam.
Nad rzeką Barycz występują nazwy miejscowości, które mają związek z topografią tamtego terenu. Były i niekiedy jeszcze są to tereny podmokłe. Miasto Ostrów lub niedaleka wieś Topola (dawniej Topila) są tego dowodem. Było tam także pustkowie Drygas. Teren jeszcze nie całkiem osuszony, drya i dryga, wiec stad ta nazwa. Czy moje rozumowanie jest prawidłowe?
Pozdrawiam
Jan Drygas

Szanowni Państwo,
czy istnieje jakakolwiek różnica pomiędzy dwoma zdaniami: Bieganie jest zabawą i Bieganie to zabawa pod względem stylu, częstotliwości użycia lub inna?

Z poważaniem
Anna Pachocka